Ακαδημίες και πεταμένα λεφτά

 

Γράφει Χρίστος Χαραλαμπόπουλος
Οπως κάθε τι που γίνεται της μόδας, οι ποδοσφαιρικές ακαδημίες ως μέρος του οικοδομήματος μίας ομάδας αντιμετωπίζονται με μία προχειρότητα και μία βιασύνη, που ουσιαστικά ακυρώνουν την όποια παραγωγική δυνατότητα έχουν.
Η οικονομική κρίση και το financial fair play αναγκάζουν τις ομάδες να περικόψουν τις δαπάνες τους και ιδίως εκείνες που είχαν να κάνουν με μεταγραφές, μισθούς και συμβόλαια. Ετσι, οι ομάδες κάνουν στροφή στα ταλέντα, σε μία προσπάθεια να τα αναδείξουν στις βασικές 11άδες τους και να μειώσουν το κόστος.
Η οργάνωση και στελέχωση μίας ακαδημίας δεν είναι απλή υπόθεση και βέβαια η λειτουργία της εξαρτάται -εκτός από τα πρόσωπα- και από τις εγκαταστάσεις. Προφανώς σε μία ακαδημία, για να λειτουργήσει, είναι απαραίτητη και η χρηματοδότηση. Το ζήτημα των ακαδημιών είναι αρκετά περίπλοκο.
Στην αρχή υπήρχε η αντίληψη ότι οι ταλαντούχοι ποδοσφαιριστές των ακαδημιών θα έπρεπε να είναι «εσωτερικοί». Κάτι τέτοιο προϋποθέτει εγκαταστάσεις, κόστος, ρύθμιση προβλημάτων με την εκπαίδευση των παιδιών και πολύ ορθολογική οργάνωση. Η εμπειρία έδειξε πως είναι οικονομικά ασύμφορη μία τέτοια επιλογή, ενώ δεν αποφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο οι ομάδες που έχουν τη δυνατότητα, έχουν δημιουργήσει ακαδημίες franchise και σε άλλες χώρες, διευρύνοντας έτσι το δείγμα επιλογής.
Πολλές ομάδες κρατούν έναν αριθμό παιδιών ως εσωτερικούς, αλλά αυτό αφορά συνήθως τους πιο ταλαντούχους που έχουν ανάγκη στενότερης παρακολούθησης. Στις ακαδημίες που έχουν «εσωτερικούς» προβλέπουν επίσης και θέσεις για ταλέντα που θα προκύψουν από scouting. Ετσι, ο αριθμός των παιδιών που μπορούν να μένουν «εσωτερικοί» σε μια ακαδημία δεν μπορεί να είναι μεγάλος.
Η περίφημη Masia της Μπάρτσα δεν έχει περισσότερα από 60 παιδιά, αλλά ο καταλανικός σύλλογος εκμεταλλεύεται τους δανεισμούς και την ύπαρξη της Μπαρτσελόνα Β’, ώστε να δίνει ευκαιρίες εξέλιξης στους ταλαντούχους ποδοσφαιριστές. Το κόστος και οι εγκαταστάσεις είναι δύο ακόμη σοβαρές προϋποθέσεις που καθορίζουν την επιτυχία μιας ακαδημίας.
Οι μικρές ομάδες μπορούν να δαπανήσουν πολύ λίγα και επί της ουσίας λειτουργούν σαν προθάλαμοι εντοπισμού ταλέντων που θα θελήσουν να αγοράσουν οι μεγάλες ομάδες. Είναι λάθος να πιστεύει κάποιος ότι η επιλογή ενός παιδιού για την ακαδημία μιας ομάδας αυτομάτως αποτελεί και εγγύηση της εξέλιξής του ή της επαγγελματικής του καριέρας. Οπως είναι λάθος να θεωρεί κάποιος ότι η ένταξη στην ακαδημία μιας μεγάλης ομάδας μπορεί να εγγυηθεί κάτι. Για κάθε επιτυχημένη ιστορία ενός ταλέντου που έφθασε την κορυφή υπάρχουν δέκα αποτυχίες.

Το πάθημα της Τσέλσι
Ο γνωστός αφορισμός για τα χρήματα και την ευτυχία ισχύει και για τις ακαδημίες και η περίπτωση της Τσέλσι είναι χαρακτηριστική. Ο τελευταίος ποδοσφαιριστής της πρώτης ομάδας που προέρχεται από τις ακαδημίες των «μπλε» είναι ο Τζον Τέρι. «The captain, the leader, the legend» (ο αρχηγός, ο ηγέτης, ο θρύλος) είναι το πανό που εμφανίζεται στο «Στάμφορντ Μπριτζ» και αναφέρεται στον Τέρι, αλλά αυτό δεν αντανακλά καμία φιλοσοφία της ομάδας για τις ακαδημίες της.
Είναι χαρακτηριστικό του κακού σχεδιασμού στις ακαδημίες της Τσέλσι το γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία έχουν ξοδευτεί για τη λειτουργία των ακαδημιών του συλλόγου σχεδόν 85 εκατομμύρια ευρώ. Και δεν έχει βγει ούτε ένας ποδοσφαιριστής για την πρώτη ομάδα. Σε αυτές τις μικρές ηλικίες, όπου τα κορμιά και οι χαρακτήρες πλάθονται, τίποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο.
Ακόμη και οι «μεταγραφές» σε αυτές τις ηλικίες είναι ρίσκο. Και η Τσέλσι τα τελευταία χρόνια πήρε πολλά και ακριβά. Πρόσφατα ο σύλλογος του Λονδίνου έδωσε 2,1 εκατομμύρια ευρώ για να αποκτήσει από την Πεσκάρα τον 17χρονο τερματοφύλακα Λούκα Σαβελόνι, που είναι βασικός στην εθνική Ιταλίας κάτω των 17.
Πριν από λίγο καιρό έδωσε 1,4 για να πάρει από τη Λούτον τους αδελφούς Ντα Σίλβα, οι οποίοι μπορεί να έχουν ποδοσφαιρικό όνομα και να θεωρούνται ταλέντα, αλλά είναι 12 και 13 χρόνων! Ποιος μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά για την εξέλιξη αυτών των παιδιών;
Πίεση και υπομονή
Στη διάρκεια της σύντομης παρουσίας του στον πάγκο της Τσέλσι, ο Βίλας-Μπόας ξόδεψε περίπου 25 εκατομμύρια στερλίνες για να φέρει στο Λονδίνο μία πεντάδα ταλαντούχων πιτσιρικάδων από 17 έως 19 ετών, αποτέλεσμα ενός σκάουτινγκ που απλώθηκε από τις ακαδημίες της Μπάρτσα μέχρι τη Βραζιλία. Ας πούμε, 4,8 εκατομμύρια ευρώ δόθηκαν για την απόκτηση του 17χρονου Βραζιλιάνου Λούκας Πιαζόν, ενός εξαιρετικού τεχνίτη με ονειρεμένο αριστερό πόδι, αλλά πολύ αδύνατο για να αντέξει τη σκληρότητα της Πρέμιερ Λιγκ.
Αν έμπαινε να παίξει, τα σέντερ μπακ της Πρέμιερ θα τον έκαναν μία μπουκιά. Προφανώς θα ακολουθήσει κάποιο πρόγραμμα ενδυνάμωσης, αλλά μετά θα είναι ο ίδιος; Εκείνο που θέλω να δείξω είναι η τυχαιότητα του σχεδίου που είχε στον νου του ο Βίλας-Μπόας, το οποίο εγκαταλείφθηκε αλλά οι νεαροί που ήρθαν μένουν μετέωροι. Αυτό που θέλουν οι ακαδημίες για να ανθίσουν είναι υπομονή. Εκείνο που τις καταστρέφει είναι η πίεση...